Fundusze unijne zmieniają polską wieś. Pomagają w tym organizacje takie jak Lokalna Grupa Działania Stowarzyszenie „Razem na wyżyny” (LGD), która działa aktywnie od 2006 r. na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, w ramach europejskiego programu LEADER.
Obszar LGD obejmuje swoim zasięgiem 6 gmin: Kłomnice, Kruszyna, Miedźno, Mykanów, Rędziny oraz Dąbrowa Zielona.
Działalność LGD oparta jest o założenia określone w Strategii Rozwoju Lokalnego Stowarzyszenia „Razem na wyżyny”, prezentującej kierunki rozwoju i planowanych działań – założonych do realizacji w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014- 2020. Od 2016 roku unijne wsparcie popłynęło na trzy cele:
- Wzmocnienie kapitału społecznego i spójności wewnętrznej obszaru.
- Pobudzenie i wsparcie przedsiębiorczości mieszkańców.
- Wzmocnienie pozytywnego wizerunku obszaru LGD.
W maju 2016 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Śląskiego dokonano uroczystego podpisania umowy ramowej na wdrażanie strategii. Inauguracyjne spotkanie rozpoczęło kilkuletnią drogę dążenia do zrealizowania założonych celów.
Na realizację Strategii Lokalna Grupa Działania „Razem na wyżyny” otrzymała kwotę 8,35 mln zł, w tym aż 6,65 mln zł na realizację projektów oraz 1,7 mln zł na koszty aktywizowania, szkoleń, doradztwa dla mieszkańców, organizacji, firm i instytucji oraz koszty funkcjonowania biura, w tym wynagrodzeń dla pracowników (3 etaty).
Pierwsze konkursy LGD „Razem na wyżyny” ogłosiła we wrześniu 2016 r. Należy zaznaczyć, iż dzięki aktywności organizacji pozarządowych, instytucji, firm i mieszkańców, którzy odważnie – pomimo niekorzystnej sławy „unijnej biurokracji” – przystąpili do konkursów, w 2019 i 2020 roku budżet strategii powiększył się o 2 bonusy finansowe, łącznie na kwotę 1,5 mln zł, a dzięki sprzyjającym warunkom zewnętrznym (korzystny kurs euro, wydłużony okres wdrażania PROW), na rozwój naszego obszaru i aktywności jego mieszkańców, łącznie popłynęło prawie 14 mln złotych.
Środki te pozwoliły na szeroką aktywizację społeczeństwa lokalnego, realizację wielu projektów, w tym przeprowadzenie konkursów na rozwój i rozpoczynanie działalności gospodarczych, rozwój ogólnodostępnej infrastruktury rekreacyjnej i turystycznej, realizacji projektów grantowych i projektów współpracy oraz operacji własnych.
W ramach przedsięwzięcia Podejmowanie działalności gospodarczej powstało 50 firm i utworzono 63 miejsca pracy. Można było pozyskać od 50 do 75 tys. złotych na rozkręcenie wymarzonego biznesu. Sukcesem jest fakt, iż większość firm funkcjonuje i rozwija się na przestrzeni lat.
Wachlarz branż, które reprezentują powstałe firmy jest bardzo szeroki i odpowiada na zapotrzebowanie mieszkańców w usługach, produkcji, lub handlu. Trudno znaleźć przeważającą dziedzinę, ale są wśród nich m.in. usługi budowlane, projektowe, fotografia, branża beauty oraz szkoły językowe.
Najwyższe dofinansowania, bo aż do 300 tys. zł można było pozyskać na wzmacnianie potencjału już istniejących firm. Spośród 37 złożonych wniosków, projekty zrealizowało 13 firm, na łączną kwotę 2 813 339 złotych. Przedsiębiorcy finansowali z nich głównie zakup nowego sprzętu, maszyn, środków transportu, jak również inwestowali w odnawialne źródła energii. Dzięki tym inwestycjom powstały 23 miejsca pracy.
Obok działań komercyjnych nastawionych na osiąganie zysków, zrealizowano 25 projektów na rzecz społeczności lokalnej. Powstało 31 obiektów ogólnodostępnej infrastruktury rekreacyjnej i turystycznej – place zabaw, siłownie zewnętrzne i wewnętrzne, boiska rekreacyjne.
W 6 ogłoszonych konkursach 13 organizacji pozarządowych, spółdzielnia gminna oraz jedna gmina pozyskały łącznie 3 473 695,65 zł. Mieszkańcy wszystkich gmin partnerskich mogą korzystać z nowopowstałych obiektów, miejsc spotkań dla starszych i młodszych, uprawiać sporty i mile spędzać wolny czas.
W ramach 5 projektów grantowych w teren powędrowało 1 159 393,00 złotych, zrealizowano 52 przedsięwzięcia, a w nich setki działań. W zajęciach, spotkaniach, imprezach sportowych, edukacyjnych wzięło udział 3855 osób. W tym działaniu pojawiły się również małe inwestycje. Za niewielkie kwoty ok. 50 tys. organizacje pozarządowe tworzyły miejsca aktywności ruchowej, mini obiekty rekreacyjne tj. place zabaw, siłownie zewnętrzne i wewnętrzne, piłkochwyty, boisko wielofunkcyjne oraz trasa nordic walking.
Również LGD mogła czerpać ze środków Strategii. Zrealizowano 5 operacji własnych w tematyce przedsiębiorczości młodzieży, stworzenia koncepcji szlaków rowerowych, integracji branż oraz dwukrotnie sieciowanie organizacji pozarządowych.
Zorganizowano 43 wydarzenia, w tym rajdy rowerowe, kina plenerowe, wizyty studyjne i szkoleniowe. W wydarzeniach udział wzięło 940 osób. Powstawały produkty promujące lokalne zasoby, miejsca i atrakcje m.in. gra planszowa Folgopoly i drewniane tablice z ulotkami promującymi przedsiębiorców i miejsca, których nie można pominąć w planie wycieczki po obszarze” Razem na wyżyny”.
Stowarzyszenie „Razem na wyżyny” realizowało także 3 projekty we współpracy z lokalnymi grupami działania, w tym jeden projekt zagraniczny. W ramach ostatniego projektu TRASA, czyli turystyka Rowerowa Atrakcyjnym Sposobem Aktywności na obszarze LGD powstał pierwszy, oznakowany szlak rowerowy o nazwie Folga na zakolu, o długości około 150 km. Powstały Miejsca Odpoczynku Rowerzystów wyposażone w ławeczki solarne ze stacjami naprawy rowerów, tablice informacyjne i urządzenia edukacyjne Kostki Wiedzy, które bawią i uczą o atrakcjach jakie można spotkać na szlaku. Łącznie na projekty współpracy LGD pozyskało kwotę ok. 1 mln zł.
Ale pieniądze to nie wszystko. Najważniejsi są ludzie, którzy nie boją się po nie sięgać, mają wytyczony plan, aby je dobrze wykorzystać i siłę woli, aby dążyć do celu. To dzięki zaangażowaniu ludzi, mieszkańców obszaru Lokalnej Grupy Działania „Razem na wyżyny”, teren 6 gmin wokół Częstochowy, pogranicze województwa śląskiego rozwija się i wzrasta komfort życia mieszkańców.
Zarząd Stowarzyszenia „Razem na wyżyny” serdecznie dziękuje wszystkim współpracującym z nim mieszkańcom, organizacjom pozarządowym, firmom, instytucjom, za działanie, aktywność, pracę i dążenie do realizacji założonych celów wskazanych lokalnej strategii rozwoju w latach 2016-2024, wspieranie rozwoju naszych gmin, obszarów wiejskich oraz marki i sukcesów Lokalnej Grupy Działania „Razem na wyżyny”.
